El Fontego dei Todeschi o (dei Tedeschi) xe un pałaso de Venesia, situà 'ntel sestièr de San Marco, e afasà su'l Canal Grando, in poxisión drìo al Ponte de Rialto.
Conpàgno al Fontego dei Turchi el Fóntego dei Todeschi xe de antiga fondasión (XIII secoło) e łigà ałe exigénse comerciałi de ła Republica de Venesia; el gera pónto de armìxo de łe marcansìe trasportàe da mercanti todeschi, che qui łe imagaxenàva.
L'edificio orixinàl xe stà vitima de un incendio devastante ne ła nòte infra 'l 27 e 'l 28 xenaro 1505, ma in manco de sinque mexi el Senato venesian gaveva xa tolto decisión de ricostruirlo su progeto de Girolamo Tedesco. Se tràtava de 'na conpleta ricostrusión, che gà avùo liógo intra 'l 1505 e 'l 1508. A difarènsa de altri pałasi so'l Canal Grando, gera stà decixo de no ricorér a decorasión marmoree nè ełementi decorà a strafòro, sbełetàndo pitòsto łe canpidure łibare infra łe fenèstre co' afreschi, par i quałi gera stài ciamài Giorgione e 'l so xóvene arlèvo Tiziano. Segóndo Dolce, che scriveva 'ntel 1557, ła Giustizia de Tiziano, dipinta su'l lai de ła całe, xera cussì beła che gera stàda canbiàda par òpara del méstro Giorgione, inxeneràndo un ràdego intra i do[1].
'Ntel 1508 xe stàda çełebràda ła concluxion dei łavori co' 'na mesa pontificàl e 'ntel steso ano un ràdego par la corisponsión dei afreschi de Giorgione fa pensàr che anca ła decorasión esterna fuse conpleta[1], verso el 1760 i afreschi gera ancora discretamente lexibiłi, come che mòstra 'na serie de incixión de Anton Maria Zanetti.
Cofà i altri fónteghi de ła çità, anca staltro xe stà sopreso quando che xe avegnùa ła caxùa de ła Republica 'ntel 1797.
Xe stà a lóngo de propietà de łe Poste Itałiane. Cedùo 'ntel 2008 al grupo Benetton par un inporto de 53 miłioni di euro[2], se prevéde che vegnarà sotopósto ad un novo intervento de recupero statico e funsionałe, soto ła diresión artìstega de ł'architeto ołandéxe Rem Koolhaas, co' ła creasión de un pòło non soło che comerciałe sensa fronte ma anca culturałe[3].
Grando conpleso che varda so'l Ponte de Rialto, el Fontego xe un edificio a pianta quadra disposto su tre livełi intorno a 'na corte interna, coverto da 'na strutura in vero e in asiàl, dove che xe conservà l'antigo poso. Al pian terén sinque grande arcàe a tuto sesto sera un pòrtego in diałogo co'l Canal Grando, indove se descargàva łe marcansìe. El secondo liveło xe parcorso da 'na lónga fiła de bifore e monofore a cui corisponde simetricamente łe fenestre quadre minori dei do piani sorastanti. La somità del pałaso xe merlàda. Verso el 1508 ła fasàda che dà su'l Canal Grando gera stàda afrescàda par man de Giorgione e de Tiziano Vecellio, ma ancùo del so laóro ghe ne resta pochi tochetini ałe Gałarìe de ł'Academia, deteriorà dai agenti atmosferici, el clima maùco e 'l salmastro de ła łaguna.
Anca i iterni conservava òpare de inestimabiłe vałór, dei pitóri Paolo Veronese, Tiziano Vecellio e Jacopo Tintoretto, dei quałi ancùo se ga perso squaxi ogni trasa. Resta a testimoniansa de ła funsión che durante i secołi gà svolto ł'edificio, i numeroxi sinbołi che i mercanti insìdeva, soratuto so ła pièra de łe cołone, par segnałàr i vani indove gera depoxitàe łe marcansìe.[4].
I afreschi tacà da ł'esterno de ł'edificio (dal 1937) gera stài conservài in varie sedi (Pałaso Dogal, Gałarìe de ł'Academia), prima de eser riconposti ne ła Ca' d'Oro.
De Giorgione resta ła Nuda drento 'na nìcia e tocheti de figure feminiłi. De Tiziano resta :